Wóihaŋble
Wičhóoyake Kiŋ:
Iktómi Kȟúŋku kiŋ Zuyá Gloáye
Ella Deloria lé owá égnake
Iktómi wíŋyaŋ waŋ líla wíŋyaŋ wašté čha yúziŋ na kičhí úŋ škhé. Yuŋkȟáŋ watóhaŋl, aŋpétu waŋ él, Iktó tókhiyataŋhaŋ thiyáta glí na táku uŋ iyókphi šni s’e yaŋká škhé. Iníla ȟčiŋ yaŋká-hiŋ na tȟašóša-haŋ škhé.
Čha tȟawíču kiŋ iníhiŋčiyiŋ na awáŋyaŋg khuwá škhé. Leyé, “Tókȟa he? Táku iyónikphi šni s’eléčheča,” eyá yuŋkȟáŋ ayúpte šni. Líla čhaŋléčhetu šni owáŋyaŋke. Tȟéhaŋ yuŋkȟáŋ nakéš, “Huŋhuŋhé, theȟíya wasúyapi čha imákhužiŋ kte séče ’uŋ…Tókhe nayáȟ’uŋ šni itéke ’uŋ,” eyé.
Tȟawíču kiŋ táku kȟé kiŋ iyúŋǧa yuŋkȟáŋ, “Wičháša kiŋ iyúha kȟúŋku ob zuyá ye-wíčhašipi čha theȟíke ló!” eyá čhaŋkhé, “Kináš iná-tȟokápȟa kiŋ kičhí lé šni,” eyá yuŋkȟáŋ čhíŋ šni kéye. Čhaŋkhé, “Hó čha iná-íyokhihe kiŋ hé íŋš tók?” eyá yukȟáŋ, “Wáŋ k’éya áta heyópuza načhéče ’uŋ,” eyá ké. Na heháŋl, “Ešá iná-hakákta kiŋ kičhí lé šni,” eyá yuŋkȟáŋ Iktómi áta iníla hiŋglá škhé. Tȟéhaŋ yuŋkȟáŋ ȟ’aŋhíye ȟčiŋ, čhuwí okíniya na eyé-kapíŋ s’e, “Hóȟ…Eyá… Oháŋ!” eyá ké.
Chaŋkhé waná kȟúŋku-hakákta kičhí zuyá iyáya ké. Tȟokéya iglúwiŋyeya čha uŋwéya óta yuhá iyáyapi ké. Líla tȟéhaŋ glípi šni čha oyáte kiŋ éwičhaktuŋžapi kȟá, yuŋkȟáŋ etáŋhaŋ waníyetu óta yuŋkȟáŋ uŋgnáhela hiyáhaŋ čha, “Iktó waná kú weló!” eyápi. Yuŋkȟáŋ pahá aíyoȟpeya šuŋk’ákaŋyaŋg kú naháŋ čhiŋčá óta awíwiyela ókšaŋ íŋyaŋkapi škhé.
Yuŋkȟáŋ Iktó hótȟaŋiŋ na heyé, “Lená tȟéhaŋtaŋhaŋ awíčhawaku čha ’Até’” emákiyapi. Heyápi éyaš wičháyaktepi oyákihipi ’uŋ!” eyé. Čhaŋkhé wakȟáŋyeža k’uŋ ábebeya čhéya oíŋyaŋkapi škhé. Čha húŋkupi kiŋ iwíčhakikču na wičhágluha tókhiya yé ka núŋ tkȟá.
Kȟoháŋ Iktómi wičhóthi égna glihúŋni eháŋl, heyá wíyauŋpapi: “Iktó kȟúŋku glúze ló. Tuwéniš héčhuŋ šni k’uŋ. Wóopȟe tȟáŋka waŋ khičákse ló!” Čha hé uŋ čhaŋksáyuha kiŋ oyúspapi na iyópȟeyapi kta čha khuwá áyapi k’éyaš tóškhe ȟ’áŋ na niíč’iya škhé. Heháŋyela oíhaŋke.